Wetenschappelijk onderzoek ‘samen beslissen’ bij nierkanker
St. Antonius Ziekenhuis en MSD bundelen krachten in studie rond nieuwe keuzehulpen
Dit najaar start de ‘prospectieve studie ter evaluatie van een Samen Beslissen-strategie bij nierkanker.’ Cato Bresser van het St. Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein en Birgit van den Berg van MSD lichten de opzet en het belang van dit mooie onderzoeksproject toe. “Zorg op maat voor de patiënt, dat is het grote doel.”
Per jaar krijgen ongeveer 2.700 mensen in Nederland de diagnose nierkanker.1 Er zijn verschillende behandelopties, maar hoe komen arts en patiënt samen tot de beste optie? Om hen straks beter te kunnen ondersteunen ontwikkelen twee multidisciplinaire werkgroepen nu twee keuzehulpen onder leiding van ZorgKeuzeLab: één voor gelokaliseerde en één voor gemetastaseerde nierkanker. Dit project wordt mogelijk gemaakt door een sponsorgroep met Bristol Myers Squibb, Ipsen, MSD, Pfizer en de Stichting Kwaliteitsgelden Medisch Specialisten. Meer informatie staat hier.
Onderzoek
Gelieerd aan deze ontwikkeling is de samenwerking tussen het St. Antonius ziekenhuis en MSD rond een studie waarbij in zes ziekenhuizen in Nederland het effect wordt gemeten van het gebruik van beide keuzehulpen. De studie is opgezet voor 260 deelnemers en zal ongeveer tweeënhalf jaar duren.
Arts-onderzoeker Cato Bresser: “Het gaat om zogenoemd ‘pre-post’-onderzoek. Dat wil zeggen dat we in de dagelijkse praktijk de geobserveerde en ervaren kwaliteit van besluitvorming zoals het nu gaat (‘pre’) en na de implementatie van de keuzehulpen (‘post’) gaan meten.”
“Hoe komen beslissingen over de behandelkeuze tot stand tijdens het gesprek tussen behandelaar en patiënt? Welke informatie wordt besproken met patiënten en hoe verloopt het gesprek? Ook kijken we naar kwaliteit van leven en mogelijke effecten van samen beslissen op zorggebruik. Dat onderzoeken we aan de hand van gespreksopnames en interviews en door het laten invullen van gevalideerde vragenlijsten door zorgverleners en patiënten.”
St. Antonius Ziekenhuis en MSD
Het gebeurt niet elke dag dat een ziekenhuis en een geneesmiddelenbedrijf (MSD) de krachten bundelen om dergelijk wetenschappelijk onderzoek van de grond te krijgen. “Het duurde ruim een jaar voordat alle seinen op groen stonden, maar de aanhouder wint”, zegt Birgit van den Berg. Bij MSD is Birgit al jarenlang kartrekker van partnerships en projecten rondom waardegedreven zorg.
“Het gaat altijd om projecten waardoor patiënten beter geïnformeerd raken over hun ziekte en alle behandelopties, en waardoor zorgprofessionals overtuigd raken van de toegevoegde waarde van ‘samen beslissen’. Vaak, en ook nu weer, is een Santeon-ziekenhuis één van de projectpartners. De Santeon-groep, waarin het St. Antonius Ziekenhuis en zes andere ziekenhuizen samenwerken aan betere zorg, is één van de voorlopers op het gebied van waardegedreven zorg in Nederland, dat blijkt ook nu weer.”
“In de zorg hebben keuzehulpen hun nut de laatste jaren al genoeg bewezen, maar voor nierkanker bestaat dit nog niet”, aldus Van den Berg. Arts Bresser: “Afhankelijk van het stadium van de ziekte en de wensen van de patiënt zijn er verschillende behandelmogelijkheden. Het aanbod van deze behandelopties verschilt per ziekenhuis in Nederland. Voor patiënten is het van groot belang om een compleet overzicht te krijgen van de verschillende behandelmogelijkheden en het effect hiervan op hun kwaliteit van leven te overwegen. De keuzehulpen kunnen hieraan bijdragen.”
Hetzelfde belang
Voor de duidelijkheid: geen enkel geneesmiddelenbedrijf is inhoudelijk betrokken bij de totstandkoming van de keuzehulpen en wat betreft het onderzoek: MSD en het St. Antonius Ziekenhuis hebben samen het studieprotocol geschreven.
Birgit van den Berg: “Zorg op maat voor iedere patiënt, dat is het grote doel. Dat geldt voor Cato en het St. Antonius Ziekenhuis en dat geldt voor MSD. We hebben hier dus absoluut hetzelfde belang. Verder ben ik persoonlijk erg benieuwd naar de uitkomsten: wat vindt een patiënt nou echt belangrijk in het kader van de besluitvorming over behandelopties? En zien we straks andere behandelkeuzes?
“Als patiënt ben je erg kwetsbaar”, zegt Bresser. “Maar daarnaast is bijvoorbeeld ook lang niet iedere patiënt even mondig en begrijpt niet elke patiënt alle informatie. En ook voor zorgverleners is er nog veel te winnen op het gebied van samen beslissen. De keuzehulpen kunnen hierin ondersteunen en het gesprek op gang brengen.”
Birgit van den Berg: “Uiteindelijk hopen we natuurlijk dat de implementatie van samen beslissen met ondersteuning van de nieuwe keuzehulpen voor nierkanker een succes is. En dat er op landelijke schaal zoveel mogelijk patiënten, zorgverleners en ziekenhuizen gebruik van gaan maken. Zegt het dus voort!”
Meer informatie:
- Drs. Cato C. Bresser, arts-onderzoeker urologie & waardegedreven zorg, St. Antonius Ziekenhuis, 06-31143301
- Ing. Birgit van den Berg, Value, Data & Affordability Lead, MSD Nederland, 06-53319579
- Klik hier voor meer informatie over het onderzoek
- IKNL. Beschikbaar via https://iknl.nl/kankersoorten/nierkanker/cijfers-over-nierkanker Geraadpleegd op 7 november 2022
NL-NON-02105 | November 2022